Şeker Pancarında Yabancı Ot Sorunu ve Mücadelesi

Ülkemiz, şeker pancarı yetiştirmede elverişli iklim koşullarına sahip bir yerdir. Yeterli yağış aldığı ve bakımı düzenli yapıldığı taktirde yüksek verim alınabilir.

Şeker pancarı yetiştirme sürecinde temel bakım olan yabancı otların kontrol altında tutulması da önem taşımaktadır. Şeker pancarı yabancı ot mücadelesi aşamasında en az zarara uğraması, şeker pancarının en verimli şekilde gelişmesine olanak sağlamaktadır.

Şeker Pancarı Nedir?

Şeker pancarı (Beta vulgaris L.) amaranthaceae familyasından, yazlık ve iki yıllık bir endüstri bitkisidir. Anavatanı Akdeniz ülkeleridir. Ülkemizde şekerin hammaddesi olarak yetiştirilmektedir. Şeker pancarının en önemli sorunlarından biri yabancı otlardır. İlk büyüme döneminde yabancı otlara karşı oldukça hassastır.

Yabancı otlar kültür bitkileriyle ışık, besin maddesi ve su bakımından rekabete girerek ürünün kalitesi üzerinde büyük zararlara sebep olmaktadır. Ülkemizde yabancı otlar kaynaklı kayıplar ortalama %6-40 arasında değişim göstermektedir. Zararlı statüsündeki bazı yabancı otlar ise ballıbaba, çatal otu, adi diş otu, papatya, sirken gibi otlardır.

Şeker Pancarında Yaygın Yabancı Ot Türleri

Şeker pancarı yetiştiriciliği yabancı ot yönetimi açısından önem taşımaktadır. Bu yabancı ot türleri bitkinin çimlenmesini, şeker miktarını ve kök verimini azaltmaktadır.

Sirken otu, yeşil yapraklara ve küçük, beyaz-yeşil çiçeklere sahiptir. Tohumları uzun süre toprakta kalabilir ve dirençlidir. Tarla sarmaşığı otu, yaprakları ok biçiminde olup, çiçekleri pembe ve beyaz renklidir.

Toprak altına kökleri ile yayılarak diğer bitkilerin büyümesini engeller. Köpek üzümü otu, koyu mor veya siyah renkli küçük meyveler verir. Tohumları uzun süre toprakta canlı kalabilir. Horoz ibiği, çiçekleri yeşil-kırmızı renkli ve kaba yapraklara sahiptir. Yayılımı çok hızlıdır ve yüksek rekabet gücüne sahiptir.

Yabancı Otlarla Mücadele Yöntemleri

Şeker pancarı yabancı ot mücadelesi, şeker pancarı tarlalarındaki bitki sağlığını korumak ve verim kaybını önlemek amacıyla önemlidir.

Mekanik Mücadele

Şeker pancarında yabancı otlarla mücadelede en etkili yöntem çapalamadır. Bu yöntem tek yıllık yabancı otlarda daha etkilidir. Derin köklü çok yıllık yabancı otlarda yetersiz kalmaktadır. Senede en az iki kere yapılan çapalama işlemi, yabancı otları azaltır ve aynı zamanda toprak üst yüzeyi gevşetildiği için, pancarın verimi ve kalitesi olumlu olarak etkilenir.

Kültürel Mücadele

Kültürel mücadele işlemi için kullanılacak tarım aletleri; tırmık, pulluk ve traktör gibi bulaşık alanlardan çıkmadan temizliği yapılmalıdır. Sertifikalı ve temiz tohumlar kullanılmalıdır. Yanmış çiftlik gübresi kullanılmalıdır. Ekim nöbeti işlemi uygulanmalıdır.

Toprak işlemeyle tek yıllık yabancı otların mücadelesinde daha olumlu sonuçlar alınmaktadır. Çok yıllıklarda ise sürümle azaltılabilir. Bunların da toprak altı organları tarladan uzaklaştırılmalıdır. Derin köklü çok yıllık yabancı otlar da birkaç sene tekrarlanacak toprak işlemesi ile kontrol edilebilir.

Kimyasal Mücadele

Şeker pancarı yabancı ot ilaçları, kullanılacak ilaçlara bağlı olarak ekim öncesi, çıkış öncesi, çıkış sonrası ve hem çıkış öncesi hem çıkış sonrası olacak şekilde dört kere yapılır.

Ekim öncesi, ekim için hazırlanmış olan toprağa ekimin hemen öncesinde herbist uygulanır ve toprak işleme aletiyle toprağa karışması sağlanır. Daha sonrasında şeker pancarı ekimi yapılır. Çıkış öncesi, herbisit şeker pancarının ekiminden sonra, henüz yabancı otlar çıkmadan önce toprağa uygulanır.

Çıkış sonrası, herbisit 10-15 cm boyunda çok yıllık dar yapraklı yabancı otlarda, tek yıllık dar yapraklılarda ise 2-4 yapraklı olduğunda, çok yıllık geniş yapraklıların erken gelişme döneminde, tek yıllık geniş yapraklıların ise çenek yapraklı olduğu dönemde uygulanır. Hem çıkış öncesi hem çıkış sonrası, herbisit bölünmüş dozlar şeklinde uygulanır. Bölünmüş dozlar değişik zamanlarda uygulanır.

İlk doz, ekimden sonra, henüz yabancı otlar çıkmadan toprağa uygulanır. İkinci doz, 10-15 cm boyunda çok yıllık dar yapraklı yabancı otlarda, tek yıllık dar otlarda 2-4 yapraklı olduğu dönemde, çok yıllık geniş yapraklılarda erken gelişme döneminde, tek yıllık geniş yapraklı yabancı otlarda ise çenek yapraklı dönemde uygulanır.

Entegre Mücadele

Hastalık, zararlı ve yabancı otların çevreyle olan ilişkilerini göz önünde bulundurarak, tüm mücadele yöntemlerinin uyumlu bir şekilde kullanılmasıyla popülasyon yoğunluklarını ekonomik zarar seviyesinin altında tutmayı amaçlayan bir zararlı yönetim sistemidir. Bu mücadele yönteminde organizmaların gelişim süreçleri düzenli olarak takip edilir. Hastalık, zararlı ve yabancı otlarla mücadele ayrı olarak değil, birbirini tamamlayacak şekilde ve birlikte planlanır.

Hastalık, zararlı ve yabancı otların tamamen kaldırılması yerine, ekonomik zarar eşiğinin altında tutulması amaçlanır. Entegre mücadele yöntemleri en çok zarar yapan, hastalık, zararlı ve yabancı otun mücadelesi üzerine planlanır ancak diğer zararlılar göz ardı edilmez. Doğal düşmanların çoğalmalarını sağlayacak önlemler alınır. Zorunlu olmadığı taktirde kimyasal mücadeleye başvurulmadan, önce diğer yöntemlerle sorun çözülmeye çalışılır. Kimyasal mücadele zorunluysa, çevre dostu ve seçici ilaçlar uygun aletlerle, etkili en düşük dozda ve en uygun zaman diliminde uygulanır.

Şeker Pancarı Yabancı Ot İlaçları

Eğer şeker pancarlarınızda yabancı ot problemi ile karşı karşıyaysanız, uygun bir şeker pancarı ot ilacı kullanmalısınız. Phenmedipham ve desmedipham, geniş yapraklı yabancı otlarda kullanılır. Uygulama zamanı, genç fide dönemidir. Ethofumesate, geniş yapraklı ve bazı dar yapraklı yabancı otlarda kullanılır. Uygulama zamanı, ekim sonrası veya erken büyüme dönemidir. Metamitron, geniş yapraklı yabancı otlarda kullanılır.

Uygulama zamanı, ekim öncesi veya erken fide dönemidir. Bu herbisitler, şeker pancarı tarlalarında yabancı otlarla etkili bir biçimde mücadele etmek için kullanılan temel aktif maddelerdir. Kullanımı sırasında etiket talimatlarına dikkat edilmelidir. Herbisit kullanımı, bitki sağlığı ve çevre üzerinde olumsuz etkileri önlemek için dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.

Şeker pancarı yabancı ot mücadelesi sorunu, verim kaybına neden olabilecek önemli bir konudur. Yabancı otlar, şeker pancarı bitkisinin besin, su ve ışık kaynaklarını kullanarak azaltabilir. Ayrıca, yabancı otlar bitki hastalıkları ve zararlıların barınma alanı olarak da hizmet verebilirler. Bu nedenle, şeker pancarı yetiştiricileri için etkili bir yabancı ot mücadele yöntemi önem taşımaktadır.