Patateste Siğil Hastalığı Mücadelesi
Patates tarlalarında verim düşüklüğüne neden olan Patates kanseri (Siğil Hastalığı) hakkında bilmeniz gerekenler.
Patates tarlalarının sağlıklı bir şekilde büyüdüğü bir dönemde, patates siğil hastalığı olarak da bilinen patates kanserine dikkat çekmek istiyoruz. Bu ciddi hastalık, patateslerin sağlığını ve verimliliğini olumsuz etkileyerek tarımsal üretimi tehdit eder.
Bu yüzden, doğru ve zamanında alınacak önlemler büyük önem taşır. Bu yazıda, patates kanseri nedir, belirtileri nelerdir sorularına yanıtlar bulacak ve bu fungal hastalıkla mücadele etme yöntemleri hakkında detaylı bilgilere yer vereceğiz.
Patates Siğil Hastalığı Nedir?
Patates kanseri, Synchytrium endobioticum adlı bir mantar tarafından kaynaklanır ve 1840-1850’lerde Avrupa’da ortaya çıkmıştır. 1901’de İngiltere’de görülmüş ve zamanla Avrupa ile Doğu Blok ülkelerine yayılmıştır.
Türkiye’de 2004 yılında Ordu ve Nevşehir’de tespit edilmiştir. Hastalığın yayılmasını engellemek için Tarım ve Orman Bakanlığı, bulaşma riski olan alanlardaki patates üretimini durdurmuş ve Nevşehir ile Niğde’de yaklaşık 160.000 dekar alanı karantina bölgesi ilan etmiştir.
Patates Siğil Hastalığı Belirtileri
- Yumrularda, stolonlarda ve sürgün köklerinde fındık veya ceviz büyüklüğünde urlar oluşur.
- Urlar zamanla karnabahar benzeri bir görünüme bürünür.
- Gözler ilk olarak fildişi rengini alır, merkezi koyu kahverengiye döner; antosiyanin bakımından zengin patateslerde mavi-kırmızı renk değişimi olabilir.
- Urlar büyümüş parankima hücrelerinden meydana gelir ve peridermleri bulunmaz.
- Bitkinin toprağa yakın sürgün bölgesinde yeşil şişlikler belirebilir.
- Yapraklarda nadiren etli kalınlaşmalar görülebilir, bu da patates yaprak hastalığına neden olabilir.
- Nemli bölgelerde çiçek enfeksiyonları ortaya çıkabilir.
- Bitkinin kök sistemi etkilenmez, ancak diğer enfeksiyonlara davetiye çıkarabilir.
- Yaprak ve sapta bulunan dayanıksız yumrular hızla bozulur.
- Hasat sırasında yumrular üzerindeki şişlikler zarar görmez ve depolanan yumrular kurur.
- Synchytrium endobioticum, toprak kökenli ve obligat patates zararlıları arasında yer alır; dinlenme sporları 25-30 yıl boyunca yaşayabilir.
- Patates karantina hastalığı olarak kabul edilir ve EPPO’nun A2 listesinde yer alır.
- Ülkemizde hem dış hem de iç karantina gerektiren bir patates siğili hastalığı olarak öne çıkmaktadır.
Patates Hastalığı Neden Olur?
Patates hastalığı, çürüyen kanserli patateslerin zoosporlarını toprak suyuna bırakmasıyla başlar. Zoosporlar, toprak suyunda hareket ederek sağlıklı patates yumrularını enfekte eder.
Fungus konukçu hücresine girdikten sonra büyüyerek çift cidarlı kalın bir zar oluşturur ve konukçu hücreyi öldürür. Çevresindeki hücrelerin hızlı ve anormal büyümesini teşvik eden bir madde salgılar, bu da yumru üzerinde kanser benzeri patates siğil hastalığına yol açar.
Patates Siğili ile Mücadele Yöntemleri
Dinlenme halindeki sporların dayanıklılığı, kışı geçiren sporangia, hastalığın kontrol altına alınmasını zorlaştıran temel unsurlardan biridir. Bu nedenle, patates siğil hastalığına karşı kültürel ve kimyasal mücadele yöntemlerini içeren önlemler geliştirilmiştir.
Kültürel Mücadele
Patates siğili ile kültürel mücadele, enfekte arazilerin belirlenmesini ve bu alanlarda patates yetiştirilmemesini içerir. Erken tespit edilen hastalık, derhal yetkililere bildirilip enfekte patatesler uzaklaştırılarak kontrol altına alınır.
Kimyasal Mücadele
Patates siğili ile kimyasal mücadele, hastalığın tamamen tedavi edilebileceği bir ilaç olmasa da, bulaşmayı önlemek için patates hastalığı ilaçları ve fungisitlerin kullanımıyla yapılır. Doğru zaman ve şekilde uygulanan bu ilaçlar, hastalığın yayılmasını engeller ve erken tespit edilmesi büyük önem taşır.
Benzer şekilde “Türkiye’de Sıkça Görülen Tarla Bitkileri Hastalıkları” adlı rehberimizde, diğer yaygın bitki hastalıkları ve bunlarla mücadele yöntemleri hakkında kapsamlı bilgiler sunuyoruz.
