Premiks Nedir, Ne İşe Yarar? Fiyatları ve Özellikleri

Hayvancılıkla uğraşan kişilerin sıkça karşılaştığı ancak içeriğini bazen tam olarak bilemedikleri bir katkı karışımı olan premiks, hayvanların dengeli bir şekilde beslenme gereksinimlerini karşılamak üzere özel olarak geliştirilmiştir.

Piyasada birden fazla çeşidi olan premiks, hayvanların günlük besin ihtiyacını karşılamak amacıyla, hayvanın türüne göre ayarlanarak ve yemlere katılarak kullanılır.

İçeriğinde vitamin ve mineral gibi oldukça faydalı ve çeşitli besin değeri bulunduran premiks, uygun şekilde kullanılırsa hem hayvanların sağlığına hem de işletmelerin ekonomisine çeşitli katkılar sunar.

Premiks fiyatları toz veya pelet olmasına bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte pelet premiks fiyatları toz premikse kıyasla nispeten daha pahalıdır.

Premiks Nedir?

Hayvanların temel besin ihtiyaçlarını karşılamak için hedeflenen hayvan türü ve üretim amacına göre özel olarak formüle edilen ve çoğunlukla yemlere eklenerek kullanılan premiks, genel olarak vitamin, mineral ve iz bileşenler içerir.

Bununla birlikte, satın alım yaparken premiks içeriğinin hayvanın türüne ve beslenme gereksinimlerine uygun olmasına, ayrıca fazla veya eksik kullanımı verim açısından olumsuz sonuçlara yol açabileceğinden hayvanın ihtiyacına uygun dozajın ayarlanmasına dikkat etmek oldukça önemlidir.

Örneğin etinden verim alınan bir sığıra verilmesi gereken premiksle, süt verimi için yetiştirilen bir sığıra verilmesi gereken premiks ve bunların doğru kullanım dozajı farklılık gösterebileceğinden, bu tür parametrelere dikkat edilmesi büyük önem taşır.

Premiks Ne İşe Yarar?

Hayvancılık sektöründe sıklıkla kullanılan premiks, büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvanların sağlıklı ve verimli bir şekilde beslenmesini sağlayarak üreticilerin temel üretim hedeflerini destekler.

Hayvanların beslenmesinde kritik bir önem taşıyan premiksler, hayvanların direncinin artmasına katkı sağlayıp hastalık riskini azaltır ve hayvanların sağlıklı bir şekilde büyümelerine yardımcı olur.

Buna ek olarak, hayvanların daha hızlı büyümesine ve elde edilen ürünlerden daha yüksek verim alınmasına katkı sağlayıp ürünlerin pazar değerinin artmasına katkı sağlar.

Bunun yanı sıra, içeriğindeki besin değerleri nedeniyle yemden yararlanma oranını artırarak israfın, hastalık oranını düşüreceğinden tedavi giderlerinin azalmasında rol oynar. Bu nedenle işletmelerin ekonomik kazancının yükselmesinde önemli bir paya sahiptir.

Premiks Özellikleri

Premiks, doğru oranlarda ve doğru miktarda kullanıldığında, hayvanların büyüme, üreme, laktasyon ve günlük aktiviteleri için gerekli enerjiyi sağlayıp bağışıklık sistemini destekleyerek hem hayvanın hem de sürünün sağlık durumunu olumlu yönde etkiler.

Tüm bu nedenlerden dolayı çiftlik yönetimi için oldukça fayda sağlayan premiksin içeriği, kullanım amacına göre değişiklik gösterse de genel olarak vitamin, mineral ve iz elementler adı verilen bileşenlerden oluşur.

Premiksin bileşenlerinden olan A, D, E ve B başta olmak üzere birçok vitamin, büyüme, üreme ve bağışıklık sistemini destekler.

Premiksin içeriğindeki kalsiyum, fosfor ve magnezyum gibi mineraller kemik gelişimi, kas fonksiyonları, hücre yapısının korunması ve metabolizma için oldukça önemlidir.

Ayrıca içerdiği çinko, selenyum, demir ve bakır gibi iz elementler enzim aktivitesinde görev alarak metabolizmayı düzenleyici etki sağlar.

Buna ek olarak, premiks kullanımının etkisi, ürünün kullanıldığı hayvan türüne göre de çeşitlilik gösterir.

Örneğin büyükbaş hayvanlarda, laktasyon sürecinde yüksek enerjiye ihtiyaç duyan ineklerin süt verimini artırırken, hayvanların kemik sağlığını da korur. Ayrıca metabolik hastalıkları önler.

Küçükbaş hayvanlarda ise koyun ve keçilerden elde edilen yünün kalitesini artırırken hayvanların üreme performansı ve genel sağlık durumunu da olumlu etkiler.

Kanatlı hayvanların büyüme oranı ve bağışıklık sistemini destekleyerek, yumurta ve et verimine önemli katkılar sağlar.

Premiks Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Faktörler

İstenen faydanın elde edilebilmesi için premiks kullanımında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır.

Bunlardan ilki, ölçülü kullanımdır. Premiksleri reçete edilen dozajlarda ve sürelerde kullanmak kritik önem taşır.

Bir diğer önemli nokta, premiksin yemle karıştırılacağı zaman oluşan karışımın homojen olmasına özen göstermektir.

Bir başka önemli koşul ise doğru depolama şartlarıdır. Bu nokta premiksin ömrünü uzatma konusunda oldukça önemli bir paya sahiptir.

Ek olarak, raf ömrü genellikle üretim tarihinden itibaren 6 ay ile 2 yıl arasında olan premiksin raf ömrü aşılırsa etkililiği azalabileceğinden tüketim tarihlerine de dikkat etmek gerekir.

Premiks Fiyatları

Premiks fiyatları, formları ve kullanım yeri gibi nedenlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Genellikle küçük üreticiler veya elle yem hazırlayan kişiler tarafından tercih edilen toz formundaki premiks, daha dayanıklı, kullanışlı olan ve genelde büyük çiftliklerde veya otomatik yem karışım sistemlerinde kullanılan pelet formuna kıyasla biraz daha ucuzdur.

Vitamin, mineral ve katkı maddelerinin ince öğütülmüş, serbest ve akışkan formda olduğu ve yemle kolayca karıştırılabilen toz premiksin ortalama fiyatı 20-60 TL/kg iken, bu bileşenlerin yüksek ısı ve basınçla sıkıştırılarak pelet haline getirilmiş daha dayanıklı ve daha az tozuma yapan pelet formunun ortalama fiyat aralığı ise 30-70 TL/kg’dır.

Sonuç olarak; modern hayvancılığın vazgeçilmez yardımcılarından olan premiksler, yetiştirilen hayvanın türüne ve kullanım dozuna uygun olarak kullanıldıklarında, hem hayvan sağlığına önemli katkılar sağlar hem de üretim kalitesi, yem verimliliği ve üretim merkezindeki genel refah açısından önemli katkılarda bulunur.

Verimlilik, sürdürülebilirlik ve kârlı hayvancılık konularındaki hedeflerine ulaşmak isteyen üreticilerin, premiksleri doğru ve düzenli şekilde kullanması oldukça önemlidir.