Pamukta Pembekurt ile Mücadele Yöntemleri

Pamukta pembekurt Latince ismiyle Pectinophora gossypiella pamuk zararlıları arasında yer alır. Pamuk pembekurt zararlısı dünya geneline pamuk üretiminde önemli ekonomik kayıplara yol açan başlıca zararlılardan biridir.

Genel olarak bahsedecek olursak pamuk kozalarını delerek bitki dokusuna zarar vermekte ve pamuk liflerinin kalitesini düşürmektedir.

Bu yazımızda pembekurt nedir pembe kurdun yaşam döngüsü ve pembekurt ile kimyasal mücadele gibi konulara değineceğiz.

Pembekurt Nedir?

Pembekurt, pamuk zararlıları arasında yer alan Latince pectinophora gossypiella (pink bollworm) adı verdiğimiz bir zararlıdır. Pamuk pembekurt zararlısı larva evresinde pembe renktedir. Yetişkin evresinde ise 7 mm vücut uzunluğuna sahip bir ergin kelebeğe dönüşür.

Ergin durumdaki kelebeğin vücut ve kanatları gri-kahverengi renklidir. Arka kanatları ön kanatlarında daha geniş ve kenarları saçaklıdır. Yılda 4-5 döl verirler. Yaşamı boyunca bir dişi pamuk bitkilerinin çiçek, tarak ve kozalarına 800 kadar yumurta bırakabilir.

Pamukta pembekurt ile mücadele edilirken bazı zorluklarla da karşılaşılmaktadır. Bunlar gizlenme yeteneği, direnç gelişimi ve yüksek üreme kapasitesi gibi nedenlerle ortaya çıkmaktadır. Yılda 4-5 döl verebildiğinden ve bir dişinin yaşamı boyunca 800 kadar yumurta bırakabildiğinden bahsetmiştik.

Bu yüksek üreme kapasitesi mücadeleyi zorlaştırmaktadır. Ayrıca larvalar pamuk bitkilerinin çiçek, tarak ve kozalarına girerek kendilerini gizleyebildiğinden tespit etmek zorlaşmaktadır. Bu durumda yine mücadele konusunda zorluk oluşturur. Son olarak pembekurt zamanla kullanılan çeşitli ilaçlara karşı direnç geliştirebilir. Direnç gelişimi de mücadelede zorluk olarak karşımıza çıkmaktadır.

Pembekurt Yaşam Döngüsü

Dişi pembekurt, pamuk bitkisinin yapraklarına, çiçeklerine veya meyvelerine yumurtalarını bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar, parlak beyaz renkte ve oldukça şeffaf haldedir. Her segmentte kısa kıllar ve pembe lekeler vardır. Larva yumurtadan çıkar çıkmaz yani birinci dönem bitki ve kendi yumurta kabuğu ile beslenir. Daha sonra çiçek, koza ve tarağın içine girerek kendini gizler.

Zararlının beş larva dönemi vardır. Üçüncü larva döneminde pembeye dönüştüğü için ismini buradan alır. Beşinci dönemde yani son dönemde rengi kırmızımsı pembeye dönüşmektedir. Yazın larva dönemi 15 gündür.

Larva olgunlaştığında kabuğunda delik açar ve toprağa iner. Bitki artıkları arasında, toprak içerisinde ve nadiren de olsa koza içerisinde pupa olur. Yazın pupa dönemi 8-10 gündür. Sonbaharda larvalar diyapoza girer. Diyapoza girmiş olan larvalar kışı genellikle dördüncü ve beşinci dönem larva olarak çiğit içerisinde veya kör kozalarda geçirirler. Erginler larvalardan mart sonu veya nisan ayı başında çıkmaya başlarlar.

Pembekurt ile Mücadele Yöntemleri

Pembekurt zararlısı ile mücadeleyi kültürel ve kimyasal mücadele yöntemleri olarak iki başlıkta inceleyeceğiz. Kültürel mücadele pembekurt ile mücadele de büyük önem taşımaktadır.

Kültürel Mücadele

Kültürel mücadelede gelecek yılın zararlı popülasyonunun düşürülmesinde tarla ve tohum temizliği çok önemlidir. Bu sebeple pamuk hasadından sonra tarlada kalan saplar sap keserle kesme veya derin sürme olanağı varsa bu yöntemle temizlenmelidir. Böyle bir imkân yoksa da herhangi bir aletle kesilip toplanarak yakılmalıdır. Pembekurt’un kışlayan popülasyonunu azaltmak için hasattan sonra hayvan sürülerini otlatmak kültürel mücadele yöntemlerinden biridir. Tohum temizliği için tohumlar delinte edilmelidir. Ekim sırasında delinte edilmiş tohumlar kullanılmalıdır.

Sawgine ve Linter makinelerinden geçmiş tohumluk çiğitler çırçırlama işleminde pembekurt’tan temizlenmektedir. Rollerjin’den geçmiş bulaşık tohumluk çiğit ise fumigasyon veya sterilizasyona tabi tutulmalıdır. Nöbetleşe ekim ve erken hasat kültürel mücadelede yarar sağlamaktadır. Mevsim içerisinde tarlada görülen rozet çiçeklerin toplanarak yok edilmesi popülasyonun azaltılması açısından yarar sağlamaktadır.

Kimyasal Mücadele

Pembekurt zararlısında, pembekurt ile kimyasal mücadele önerilmemektedir. Erkek bireylerin yakalanması için feromon tuzaklar kullanılarak üreme döngüsünün bozulmasına yardımcı olunabilir.

Pembekurt İlaçları

Pamuk pembekurt zararlısı için kimyasal mücadelede önerilen pembekurt ilaçları yoktur. Fakat feromon tuzaklar ve uygun olabilecek insektisitler kullanılabilir. İlaçlamalar için takvim; yerel iklim koşulları, zararlının popülasyonu gibi etkenlere göre farklılık göstereceğinden yerel tarım danışmanları ve zirai uzmanlardan yardım almak önemlidir.

Pamuk zararlıları arasında yer alan Latince adı pectinophora gossypiella olan pamuk pembe kurt zararlısı ile etkin mücadele yapılamadığında verdiği zarar %80’e kadar ulaşabilmektedir. Pembekurt ile kimyasal mücadele konusunda önerilen bir mücadele yöntemi olmadığında bahsettik.

Pamukta pembekurt zararlısı ile kültürel mücadele bu konuda çok büyük bir önem taşımaktadır. Kültürel önlemler dikkate alınarak zararlı popülasyonu başarılı bir şekilde yönetilebilir. Kültürel mücadele pembekurt zararını en aza indirerek üreticilere ekonomik ve ekolojik faydalar sağlamaktadır.