Bereketli Tarım Yöntemi Jeotermal Seracılık Nedir?

Tarım, ülkemizin ekonomi ve sosyal gelişiminde önemli bir yere sahiptir ve yapısal değişimlerle birlikte ekonomimize büyük katkılar sağlamaktadır. Tarım sektörünün ilerlemesiyle enerji ihtiyacı artmakta ve enerji çeşitliliğinin önemi artmaktadır.

Bu nedenle, yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda kullanılması büyük önem taşımaktadır. Ülkemiz, jeotermal enerji kaynakları açısından dünyada yedinci, Avrupa’da ise birinci sıradadır. Özellikle jeotermal enerji, seracılıkta yaygın olarak kullanılmakta ve bu sayede kaliteli ve sürdürülebilir bitkisel üretim artırılmaktadır.

Jeotermal Enerji Ne Demek?

Jeotermal enerji, dünyanın derinliklerinden elde edilen ısıdır. Bu enerji, su veya buhar aracılığıyla yüzeye taşınarak ısıtma, soğutma ve elektrik üretiminde kullanılabilir. Yenilenebilir, sürdürülebilir ve güvenilir bir enerji kaynağı olan jeotermal enerji, asla tükenmez. Bu metinde, jeotermal enerjiyle ısıtılan seraların avantajlarını ve sürdürülebilirliklerini ele alacağız.

Dünyada ve ülkemizde üretim maliyetlerinde enerji büyük bir paya sahiptir. Ayrıca, enerji kaynaklarına erişim de ayrı bir sorundur. Ülkeler, maliyetleri azaltmak için kendi enerji kaynaklarını kullanmaya yönelmektedir. Seralar genellikle katı yakıtla çalışmakta, ancak artan maliyetler nedeniyle enerji giderleri de yükselmektedir. Bu durum, bazı bölgelerde seraların kullanılabilirliğini azaltmaktadır. Jeotermal enerjiyle sera ısıtma ise, enerji kaynağının bulunduğu veya yakın olduğu yerlerde büyük bir avantaj sağlamaktadır.

Jeotermal Enerji Çalışma Prensibi

Jeotermal enerji santralleri, ısı ve buhar kullanarak kaynaklardan elektrik üretir. Geleneksel santrallerde kuyudan çıkarılan akışkan, buhar ve su olarak ayrılır. Bu buhar türbinlere yönlendirilir ve jeneratörler aracılığıyla elektrik üretilir.

Jeotermal Enerjinin Avantajları

Jeotermal enerjinin tarımda kullanımı, bitkilerin ihtiyaç duyduğu sıcaklığı kesintisiz olarak sağlayarak yıl boyunca üretim yapılmasını mümkün kılar. Jeotermal ısıtmalı seralar, sabit ve düzenli sıcaklık sağladığı için verimliliği doğrudan artırır. Fosil yakıtla ısıtılan seralara kıyasla, jeotermal enerjiyle ısıtma daha düşük işçilik maliyetleri, daha yüksek kalite ve daha düşük maliyetler sunar, bu da ilgiyi artırmıştır.

İklim koşulları yeterli sıcaklığı sağlayamadığında, üretimin devam etmesi için ısıtma gerekir ve bu da maliyetleri yükseltir. Jeotermal enerji, seralarda sürekli olarak gerekli sıcaklığı sağlayarak yıl boyunca kesintisiz üretim imkanı sunar. Düzenli ısıtma, ürün kalitesini artırır ve hastalık riskini azaltır. Ayrıca, jeotermal enerji farklı tekniklerle üretim yapılmasına olanak tanır. Örneğin, cocopeat tekniği ile topraksız tarım yapılabilir ve bitkiler ihtiyaç duydukça beslenebilir.

Jeotermal Enerjinin Türkiye’deki Kullanım Alanları

Jeotermal ısıtma sistemleri yaygın bir kullanım alanına sahiptir. Türkiye’de elde edilen jeotermal enerjiden elektrik üretimi, ısıtma, termal ve sağlık turizmi, endüstriyel mineral eldesi, balıkçılık, kurutmacılar  gibi alanlarda yararlanılmaktadır.

Türkiye’de jeotermal seracılık Jeotermal enerji uygulaması ile ilk elektrik üretimi 1975 yılında MTA Genel Müdürlüğü tarafından kurulan ve 0,5 Mwe güce sahip Kızıldere Santrali ile başlatılmıştır. Jeotermal enerjinin kullanımı artırmak ve çiftçiye destek sağlamak adına da orman bakanlığımız tarafından jeotermal seracılık fizibilite raporu ve yatırımcı rehberi adı altında sera da üretim yapan üreticilere destekte bulunulmaktadır.

Türkiye’de Jeotermal Santral Nerelerde Var?

Türkiye’de sera tarımı, özellikle Ege ve Güney Marmara bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Bu bölgeler, jeotermal enerji açısından ön plandadır. Türkiye’de jeotermal enerjiyle elektrik üreten santrallerin bulunduğu iller arasında Denizli (Kızıldere), Aydın (Germencik ve Salavatlı), Çanakkale (Tuzla), Kütahya (Simav), İzmir (Seferihisar ve Dikili) ve Manisa (Caferbeyli) yer alır. Seracılıkta ısıtma giderleri, üretim maliyetlerinin %25-40’ını oluşturur ve bu giderler, yetiştirme mevsimi, bölge ve ürün türüne bağlı olarak değişir.

Jeotermal ısıtma kullanarak bitkilere gerekli sıcaklığı sağlayarak verimi %40 oranında artırmak mümkündür. Jeotermal enerji ile ısıtılan seralarda, bitki gelişimi ve döllenme için ideal sıcaklık ekonomik bir şekilde sağlanır. Ayrıca, gerekli havalandırma ile sera içi nem kontrol edilerek hastalık riski azaltılır ve bu da doğrudan verim artışına katkı sağlar.

Tarımda Jeotermal Enerji Kullanımı

Jeotermal enerji, ekonomik tarım yöntemleri arasında en çok sera ısıtma için kullanılmaktadır; dünya genelinde sera ısıtmanın yaklaşık %14’ü jeotermal enerji ile sağlanmaktadır. Seraların ısıtılmasında en uygun yöntem, toprak veya zemin ısıtmasıdır.

Jeotermal enerji ayrıca hayvancılık ve balıkçılıkta da kullanılmaktadır. En az yararlanılan alan ise ürün kurutmadır. Ayrıca, jeotermal enerji, toprak ıslahında bitki yetişmesini engelleyen faktörleri ortadan kaldırmak için de kullanılmaktadır.

Jeotermal Seracılık Ne Demek?

Artan maliyetlerle birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı da giderek yaygınlaşmaktadır. Jeotermal seracılık, jeotermal enerji kaynaklarının yakınında veya yanında kurulan ve ısıtma ihtiyacını bu enerjiden karşılayan bir tarım modelidir.

Jeotermal Enerji Serası Isıtması Nasıl Yapılır?

Jeotermal enerji, sera ısıtmasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Kalorifer sistemi kurulduktan sonra sıcak su doğrudan bu sistem üzerinden sağlanabilir veya sıcak su ile ısıtılan hava seralara verilerek ısıtma işlemi yapılabilir.

Farklı yöntemler arasında kanatçıklı boru (serpantin) sistemleri, fanlı serpantin sistemleri, topraktan ısıtma sistemleri ve düz borularla (doğal taşınımla) ısıtma sistemleri bulunmaktadır.

Jeotermal Seracılık Nasıl Yapılır?

Jeotermal seracılık ve yeraltı ısıtma sistemlerinin kurulumunda çeşitli faktörlere dikkat edilmelidir. Kurulum yerinin sel riski taşımaması, rüzgar yönü, güneş alması ve su tahliyesi gibi unsurlar önemlidir.

Jeotermal enerji ile sera ısıtma sistemleri, toprağa veya yüzeye yerleştirilen ısıtma sistemleri ile ısı değiştirici ve fan kullanarak yapılan hava ısıtma sistemlerinden oluşur.

En uygun yöntem, toprağın altından veya yüzeyden yapılan ısıtma sistemleridir. Bu sistemlerde kullanılan borular, yüksek sıcaklığa dayanıklı ve kolay döşenebilen plastik malzemeden yapılır. Sıcak iklimlerde tek katlı cam seraların ısı ihtiyacını karşılamak için bu sistemler yeterlidir. Isı değiştirici ve fan üniteleri ise genellikle geçici ısıtma gereken ılıman iklimlerde daha uygundur.

Jeotermal Seracılığın Sürdürülebilirliğe Faydaları

Jeotermal ısıtmalı seralar, tarımsal üretimi yıl boyunca sürdürülebilir kılarak yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımıyla verimli bir tarım modeli sunar. Doğal enerji kaynaklarının çevreye zarar vermeden kullanılması, jeotermal seracılığın önemini arttırır. Enerji kullanımı ile hava kirliliği arasındaki ilişki açıktır; hava kirliliği, havanın doğal bileşimini etkileyen kimyasal maddelerin atmosfere salınmasıyla oluşur.

Jeotermal ısıtma sistemlerinin kullanımı, fosil yakıtların tüketimi ve sera etkisi ile asit yağmuru gazlarının salınımını azaltarak orman ve bitki örtüsünün zarar görmesini engeller. Örtüaltı bitki yetiştiriciliği, bitkilerin normal mevsim dışında yetiştirilmesini sağlayan bir tarım modelidir ve jeotermal kaynaklarla ısıtılarak uygulanabilir.

Türkiye’de jeotermal seracılık önemli bir tarım alanı haline gelmektedir ve sürdürülebilir tarım teknikleriyle karbon ayak izi miktarı azaltılarak çevreye verilen zarar en aza indirgenmektedir.