Fındık Alımında Vadeli Çek Uyarıları
Karadeniz’de fındık sezonu devam ederken, üretici ile alıcı arasındaki ödeme yöntemleri yeniden tartışma konusu oldu.
Bu yıl beklenenin altında kalan rekolte, ürünün değerini yükseltirken, bazı küçük tüccarların üreticilere “vadeli çek” teklifleri getirmesi endişe yaratıyor.
Serbest Piyasada Rekor Fiyatlar
Hasadın tamamlanmasının ardından serbest piyasada fiyatlar, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin açıkladığı 195–200 TL taban fiyatı katladı.
İlk günlerde 300–330 TL seviyelerine oturan fiyatların daha da yükselip yükselmeyeceği belirsizliğini koruyor. Düşük rekolte ve üreticilerin ürünü depolarda bekletmesi fiyatları yukarı çekiyor.
Küçük Alıcılardan Üreticilere Riskli Öneriler
Nakit sıkıntısı yaşayan bazı alıcılar, üreticiye cazip gibi görünen ama büyük risk taşıyan teklifler sunuyor.
“Bugün 320 TL yerine üç ay sonra 400 TL ödeyelim” önerisiyle üreticiyi ikna etmeye çalışan tüccarlar, aslında finansman yükünü çiftçinin sırtına bırakıyor. Uzmanlar, bu tür anlaşmaların üretici için ciddi mağduriyetler doğurabileceği konusunda uyarıyor.
Akbaşlı: “Peşin Satış Yapın, Paranızı Bankada Değerlendirin”
Tarım temsilcileri, vadeli çeklere güvenilmemesi gerektiğinin altını çiziyor. Eski Giresun Ziraat Odası Başkanı Özer Akbaşlı üreticileri bu konuda şöyle uyardı:
“Bir yıllık emeğinizi vadeli çek karşılığında riske atmayın. Satış yapacaksanız nakit alın ve paranızı güvenceye alın.”
Doğu Karadeniz İhracatçı Birliği Fındık Komitesi Başkanı Sebahattin Arslantürk ise üreticilere banka faizlerinin avantajlarını hatırlatarak, şöyle konuştu:
“Bugün paranızı bankaya yatırmak, vadeli çekten çok daha yüksek kazandırıyor.”
Fındık İhracatında 4 Milyar Dolarlık Hedef
Arslantürk, bu sezon 210–230 bin ton iç fındık ihracatının mümkün olduğunu, gelirde ise 4 milyar dolara ulaşılabileceğini belirtti. Ancak kuraklık, iklim değişiklikleri ve zararlılar gibi riskler nedeniyle uzun vadeli planlamanın şart olduğuna dikkat çekti.
Çek Krizi Sosyal Sorunlara Yol Açabilir
Nuteks Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Gören ise vadeli çeklerin yalnızca ekonomik değil, sosyal sıkıntılar da doğurabileceğini söyleyerek şu ifadeleri kullandı:
“Ödenmeyen çekler dava süreçlerini artırır, huzursuzluk yaratır. Üretici bu riski taşımamalı.”
Üreticilere Kontrollü Satış Tavsiyesi
Üreticilere emanete ürün bırakmamaları ve panikle hareket etmemeleri yönünde uyarıda bulunan Ordu Ziraat Odası Başkanı Aslan Soydan konuyu şu şekilde dile getirdi:
“Emanete ürün bırakmayın, pazara yalnızca ihtiyacınız kadar ürün indirin. Böylece hem fiyatlar dengelenir hem üretici korunur.”
Sektör temsilcilerinin ortak görüşü, kısa vadede fiyatların yükselişini sürdüreceği; uzun vadede ise planlı üretim, verimlilik artışı ve devlet desteklerinin hayati önemde olduğu yönünde.
