Ekstansif Tarım ve Uygulama Teknikleri

Dünya genelinde ve ülkemizde çeşitli tarım yöntemleri uygulanmaktadır. Bu yöntemler iki ana gruba ayrılır: ekstansif tarım ve yoğun tarım. Ekstansif tarım, ilkel tarım tekniklerinin kullanıldığı bir yöntemdir. Modern veya teknolojik unsurlar içermeyen bu yöntem, genellikle gelişmemiş ülkelerde ve arazi koşulları uygun olmayan bölgelerde tercih edilir.

Ekstansif Tarım Ne Demek?

Ekstansif tarım, nüfusa kıyasla geniş tarım arazilerinin bulunduğu bölgelerde uygulanan bir yöntemdir. Geleneksel tekniklerle yürütülen bu tarım tipi, yoğun iş gücü gerektirir. Toprağın yaşı, doğal olaylar ve iklim koşulları gibi faktörlere dayanan ekstansif tarımda, ilkel yöntemler baskındır.

Kaba tarım olarak da bilinen bu yöntemde, dış müdahale yapılmaz. Dolayısıyla, bu yöntemle elde edilen ürünler düşük verim ve kazanç sağlar.

Ekstansif Tarım Özellikleri

Ekstansif tarımın özelliklerini öğrenerek bu yöntemi yaşamımıza kolayca entegre edebiliriz. Ekstansif tarımda modern tarım ekipmanları kullanılmaz. Gübreleme, sulama ve ilaçlama gibi işlemler yapılmaz. Üretim, yağış miktarı ve kuraklık gibi iklim faktörlerine bağlıdır.

Bu değişimler verimi etkiler. Makineli tarımdan ziyade insan ve hayvan gücüne dayalıdır. Engebeli ve kırsal bölgelerde, özellikle küçük işletmelerde yaygındır.

Ülkemizde, Karadeniz, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yaygın olarak uygulanır. Ekonomik açıdan düşük maliyetlidir. İlkel tarım olarak bilinen bu yöntem, gelişmemiş ülkelerde hâlâ kullanılır. Sulama sorunları nedeniyle sıkça nadasa bırakma yapılır.

Ekstansif Tarım Nasıl Yapılır?

Ekstansif tarım uygulamalarını doğru bir şekilde gerçekleştirebilmek için bu yöntemlerin nasıl yapıldığını bilmek önemlidir. Ekstansif tarımda, üretim sürecinin başlangıcından sonuna kadar insan ve hayvan gücü ağırlıklı olarak kullanılır. Öncelik, temel ihtiyaçların karşılanmasıdır.

Ekime başlamadan önce, toprak hayvan gücü ile sürülür ve ekime hazır hale getirilir. Hazırlanan topraklara tohumlar elle ekilir. Sulama yapılmaz; bitkiler su ihtiyaçlarını yağışlardan karşılar. Yabancı otlar, insanlar tarafından elle toplanır. Hasat zamanı geldiğinde, bitkiler kısmen makinelerle, kısmen insan gücüyle biçilerek üretim tamamlanır. Bitkilerin hastalıklardan korunması için zirai ilaç kullanılmaz. Gübreleme de yapılmaz; bitkiler tamamen doğal ortamında, kendi hallerinde büyür.

Ekstansif Tarım Türkiye’de Nerelerde Yapılır?

Türkiye tarımında en büyük sorunlardan biri sulamadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi, tarımda sulama ihtiyacını karşılamakta zorlanmaktadır. Bu nedenle, bölgede ekstansif tarım yöntemleri kullanılmaktadır. Karadeniz Bölgesi’ne baktığımızda, engebeli arazilerin yaygın olduğunu görürüz. Bu engebeli yapısı nedeniyle bölge, makinalı tarım için uygun değildir ve bu yüzden geleneksel tarım yöntemleri kullanılmaktadır.

Örneğin, Karadeniz’de yapılan çay üretimi buna örnektir. İç Anadolu Bölgesi de tıpkı Güneydoğu Anadolu gibi su kıtlığı yaşamaktadır ve yağışa bağımlıdır. Bu durum, ekstansif tarım uygulamalarına sebep olur. Örneğin, bu bölgede buğday ve arpa yetiştirilmektedir.

Ekstansif Tarımın Avantajları

Ekstansif tarım, kimyasal ürün kullanılmadığı için tamamen organik üretim sağlar. Bu tarım yöntemi, yoğun zirai ilaç kullanımı olmadığı için toprağa ve çevreye zarar vermez. Yüksek maliyet gerektirmez ve makinalı tarımın neden olduğu kazalar bu yöntemde görülmez.

Ekstansif Tarım ve İntansif Tarımın Farkları

Ekstansif tarım ve intansif tarım, yöntemleriyle kolayca ayırt edilebilir. Bu iki tarım şekli, tamamen farklı yaklaşımlar içerir. En belirgin fark, intansif tarımın yüksek sermaye gerektirmesidir. Ekstansif tarımda ise yüksek maliyetli bir kullanım söz konusu değildir. İntansif tarım, dar ve pahalı arazilerde uygulanırken, ekstansif tarım geniş ve ucuz arazilerde gerçekleştirilir.

İntansif tarımda küçük arazilerde yoğun insan gücü ve makine kullanılırken, hektar başına üretim ekstansif tarıma göre oldukça fazladır. Ayrıca, intansif tarım modern tekniklerle yapılırken, ekstansif tarım daha geleneksel yöntemlere dayanır. İntansif tarım çevreye ekstansif tarıma kıyasla daha fazla zarar verir.

Ayrıca yoğun tarımın zıddı olan yoğun tarım yöntemi intansif tarım hakkında bilmeniz gereken tüm detaylara değindiğimiz “İntansif Tarım ve Uygulama Teknikleri” adlı rehberimize de göz atabilirsiniz.