Bereketli Hilal Nedir? Tarihi, Önemi ve Haritası

1914 yılında James Henry Breasted tarafından bereketli hilal olarak adı geçen tarihte büyük yeri olan önemli olaylara tanıklık etmiş ve ülkemizin de bir kısmının içinde bulunduğu bölge bereketli hilal nedir sorusuna cevap niteliğindedir.

Bereketli hilal olarak adlandırılmasının nedenleri ise birçok uygarlığa ev sahipliği yapıp insanlığın başlangıcı olarak kabul edilebilecek birden fazla bitkinin keşfi olmuştur.

Fırat ve Dicle nehirlerinin bu bölgede yer almasıyla verimli hale gelen topraklar her açıdan değerlendirilerek bereketli hilal tarihi önem kazanmıştır. Bölgenin bir diğer değişle Mezopotamya’yı kapsaması ve içine aldığı yerleşim yerleriyle hilal şeklini alması ismine ilham kaynağı olmuştur.

Bereketli Hilal Nedir?

Bereketli hilal nedir? Orta doğu uygarlıklarının yaşamlarını sürdürmeye başladıkları tarım hayatına geçişin görüldüğü ilk bölgedir. Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgede yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise yağışlı ve ılık geçer.

Tarıma elverişli toprakları sayesinde insan beslenmesinde büyük yere sahip olan buğday, arpa, nohut, mercimek, bezelye, burçak ve keten bitkileri bu bölgede keşfedilmiş ve evcilleştirilmiştir.
Gerçekleşen bu tarım devriminin ardından bölgenin yerleşim yerleri büyüyerek gelişmiştir.

Bu gelişimi takip eden süreci sadece tarım alanıyla sınırlandırmak mümkün değildir. İlk uygarlıkların ortaya çıktığı insan yaşamına dair kayda değer bilgileri günümüze kadar sunan yazının icadı da bu topraklarda olmuştur.

Bereketli hilal neden denir diye baktığımız zaman tarihin ilk dönemlerinden bu yana evcilleştirilmiş ve üretimi halen devam eden bitkiler açısından toprak yapısının elverişli ve bereketli oluşu bölgeye bu ismin verilmesinde yardımcı olmuştur. Birçok dilde çevirisi yapılmış olan bereketli hilal kavramı ilk önce “Fertile Crescent” olarak yazılmıştır.

Bereketli Hilal Neresidir?

Tarihte bilinen ilk medeniyetler verimli hilal olarak bilinen Dicle, Fırat ve Nil nehirlerinde yer alan vadiler, ovalar ve dağlık alanların etrafında kurulmuştur.

Günümüzde ülkemizden Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerini içeren bereketli hilal ülkeleri İsrail, Ürdün, Lübnan, Suriye, Kuzey Mısır ve Iraktır. Hilal şeklinin sınırlarında ise Güneydoğu Anadolu, Arabistan’ın Sina Çölü ve Mısır’ın Sahra Çölü vardır.

Bereketli Hilal’in Önemi

Ziraat alanına ilk adımların atıldığı, kalıcı yeniliklerin yaşandığı ve tarihin ilk uygarlıklarına ev sahipliği yapmış bereketli hilal tarihi günümüze kadar önemini kaybetmeden gelmiştir. İnsanlığın ilk zamanlarından bu yana geçit bölgesi de diyebileceğimiz bereketli hilal bölgesi baharat yolu ve ipek yolunun güzergahı üzerinde bulunmaktadır.

Hayvancılık, yazı, bilim, din, astronomi ve ticaret gibi uğraşların da insanlığa kazandırıldığı bölge olarak önem kazanmıştır. Hayvanların evcilleştirilmeye başlamasıyla tahıl ekimi yaygınlaşmış daha sonra ise bölgede büyük öneme sahip nehirler sayesinde sulu tarıma geçişler başlamıştır.

Geçmişten bu yana bölgede arkeolojik çalışmalar yapılmakta ve bulunan her delil bereketli hilal tarihini ve önemini zenginleştirmektedir.

Verimli Hilal Bölgesinde Kurulan Medeniyetler

Bereketli hilal neresi? Sümer, Babil, Asur ve Fenike gibi tarihin ilk medeniyetlerine ev sahipliği yapmış ve bölgenin gelişimine oldukça katkıları bulunan bir diğer adıyla verimli hilal bölgesidir.

Bereketli hilal bölgesinde kurulan medeniyetler tarihte hiç kaybetmeyecek fazlaca öneme sahiptirler.

Sümerler

Soyları tam olarak bilinmeyen birçok kaynakta farklı yazılan Sümerler, Mezopotamya’nın en eski medeniyetlerindendir. Çivi yazısını icat eden Sümerler tarihe geçmişlerdir. Bunun yanında sulama kanalları, bronz işlemeleri ve Ziggurat adı verilen piramitleri inşa etmişleriyle bilinirler.

Sulu tarıma geçişin görüldüğü ilk medeniyettir. Gılgamış destanı da Sümerlerin konu olduğu kral Gılgamış’ın maceralarının anlatıldığı edebiyat alanında ki örneklerden biridir. Günümüzde tapınak olarak bilinen Ziggurat İran’da yer almaktadır.

Babil

Bereketli hilal topraklarını MÖ 2000 tarihinden sonra ele geçiren babiller, bölgenin gelişimine oldukça katkıları olmuştur.

Avrupa ve Asya ülkeleriyle bereketli hilal arasında ticaret başlamış ve Babiller bereketli hilal bölgesinin kültürünü bu ülkelerde yaygınlaştırmışlardır. Bölgede Hammurabi Kanunları uygulanarak hukuk alanıyla farklı alanlarda da gelişmeler yaşanmıştır.

Asur

Büyük bir imparotorluk olan asurlar bölgenin toprak sahipliğini yapan medeniyetlerdendir. Güçlü ve hırslı hükümdarları olan asurlular birçok bölgede uzun zaman hüküm sürmüşlerdir.

Fenike

Doğu Akdeniz’de hüküm süren Fenikeliler bereketli hilalin de Akdeniz kıyılarında gelişmiş, Atlas okyanusuna doğru toprakları gelişerek devam etmiştir. Kıyıya yakın olmaları nedeniyle gelişmiş gemi inşası ve ormancılık faaliyetleri vardır.

Bereketli Hilal Haritası

Bereketli hilal haritasına baktığımız zaman sınırları oldukça geniş, birden fazla ülkeyi içine alan bir alan görmemiz mümkün.

Günümüzde Türkiye, Suriye, Mısır ve İran gibi ülkelerin toprakları olarak adlandırılan bereketli hilal coğrafyası savaşları hiç bitmediği insanların güç sahibi olmak istediği bölgelerdendir.

Sürekli göç alıp göç veren bu bölge jeopolitik konumuyla dikkatleri üzerine çeker. İkliminin yetiştiricilik açısından geniş bitki örtüsüne sahip olmasıyla beraber zenginlikleri saymakla bitirilemez.

Sonuç olarak bereketli hilal neresi dediğimizde tarihten günümüze insanlığa sayısız katkısı bulunan Mezopotamya topraklarının da dahil olduğu başta tarım alanında olmak üzere pek çok alanda icatların ve keşiflerin yaşandığı konumu itibariyle de halen öneminin devam ettiği bölgedir.