Gıdalarda Taklit ve Tağşiş’in Önlenmesi Çalıştayı Düzenlendi
Gıda Güvenliği Derneği tarafından gıdalarda taklit ve tağşişin önüne geçebilmek amacıyla düzenlenen kapsamlı çalıştayda, konuya yönelik analiz teknolojileri, mevzuat uygulamaları ve yapay zekâ destekli sistemler gibi birçok başlık ele alındı.
Dernek Başkanı Ayça Özden’in moderatörlüğünde iki oturum halinde yapılan “Gıdalarda Taklit ve Tağşişin Önlenmesi” isimli çalıştaya hem ulusal hem de uluslararası düzeydeki bilim insanları, kamu yetkilileri ve sektör temsilcileri katılım gösterdi.
Dernek Başkan Yardımcısı Dr. Samim Saner, özellikle zeytinyağı, bal ve süt ürünleri gibi pahalı ve analizi zor olan ürünlerde hileli uygulamaların daha sık görüldüğü ve bunun tüketiciyi kasıtlı olarak yanıltmaya yönelik bir hareket olduğunu dile getirdi.
Bu tür uygulamaların kasıt kapsamında ele alınması gerektiğini söyleyerek, kasıt ile kusur ayrımının önemini vurgulayan Saner, miktar analizlerinin bu ayrımda kritik rol oynadığını aktardı.
Hileyle Mücadelede Gelişmiş Analiz Yöntemleri Devreye Giriyor
Coğrafi köken ve içerik tespiti gibi alanlarda gelişmiş analiz yöntemlerinin kullanılmaya başlandığını belirten Saner, yakın gelecekte moleküler parmak izi gibi gelişmiş analiz yöntemlerinin sıklıkla kullanılacağını ve şu anda da proaktif ve bilim temelli bir yaklaşıma ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.
Gıda Güvenliği Uluslararası Düzeyde Kritik Önem Taşıyor
Avrupa Birliği Sağlık ve Gıda Güvenliği Müdürlüğü’nden Ghislain Marechal, gıda zincirindeki bütünlüğün sadece sağlık yönünden değil, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik açısından da kritik önem taşıdığını ifade etti.
Yasa dışı balıkçılıktan sahte etiketleme ve yasaklı kimyasalların kullanımına kadar pek çok uygulamanın zincirdeki açıkları gösterdiğini dile getiren Marechal, AB’nin risk temelli denetim sistemlerine değindi.
Denetim kapsamında 30 ülkeyi kapsayan Gıda Hileleri Ağı’nın aktif şekilde işlediğini belirten Marechal, yeni geliştirilen yapay zekâ destekli TraceMap uygulamasının etiket tutarlılığı ve kalıntı analizlerinde hız ve doğruluk sağladığını açıkladı. Ayrıca bu sistemlerin veri tabanlı mücadeleyi güçlendireceğini umduklarının da altını çizdi.
Türkiye’de Gıda Denetiminin Kapsamı Genişletiliyor
Türkiye’deki gıda denetimi kapsamının genişletildiğini ifade eden Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Dr. Ersin Dilber, 2024 yılı içinde 1.3 milyon denetim gerçekleştirildiğini aktardı.
28 Temmuz itibarıyla tüm satış ve toplu tüketim yerlerinde QR kodlu izlenebilirlik sisteminin zorunlu hale geleceğini bildiren Dilber, denetim sonuçlarının bakanlığın “Güvenilir Gıda” sitesi üzerinden kamuoyu ile paylaşıldığına da dikkat çekti.
Yapılan denetimlerde “kasıt” ve “kusur” ayrımına son derece titizlik gösterildiğini ifade eden Dilber, sadece insan sağlığını tehdit eden ve kasıtlı olarak yapıldığı tespit edilen eylemlerin kamuoyuyla paylaşıldığını açıkladı.
Denetimlerde önceliğin kritik ürün gruplarına verildiğini söyleyen Dilber, üreticilere verilecek eğitimlerle kusura dayalı sorunların azaltılmasını hedeflediklerini belirtti.
Gıda Hileleri Sektöre Olan Güveni Azaltıyor
Türkiye Süt Et Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği adına konuşan Emine Seri, gıda sektöründeki hilelerin tüketicinin sektöre olan güvenini sarstığını ve bu güvensizlikten dürüst üreticilerin de olumsuz yönde etkilendiğini ifade etti.
Kasıt ve kusurun ayrımının yapılmasının sektörel itibar açısından kritik önem taşıdığını ifade eden Seri, halka açıklanan uygunsuzluklarda “kesinleşmişlik” ilkesinin esas alınmasının gerekliliğini vurguladı.
Ek olarak, sosyal medya, açık pazarlar ve belgesiz satış noktalarındaki denetimlerin yoğunlaştırılması yönünde de çağrıda bulunan Seri, sektör içindeki otokontrol mekanizmalarının güç kazandığını ve mücadelede hem farkındalığın hem de iş birliğinin önem taşıdığını belirtti.
